ေကာ္ဖီပင္သည္ သီးကိုင္းမ်ားမွ ႏွစ္ႏွစ္သီးၿပီးပါက
သီးအားက်သြားသည္။ ၄င္းသီးကိုင္းမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္၍ ေနာက္ထပ္သီးကိုင္းသစ္မ်ားကို
ျပန္ေမြးလိုက္ႏွင့္ေကာ္ဖီသက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ျပဳလုပ္ ေပးမွသာလွ်င္ အစဥ္အထြက္ေကာင္းကုိ
ရရွိေနမည္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔အတြက္ေကာ္ဖီပင္အား ကုိင္းျဖတ္ပံုသြင္း၍ သီးကုိင္းေမြးျမဴျခင္းလုပ္ငန္းကုိ
မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ေနရန္ လိုအပ္သည္။
ေကာ္ဖီပင္ကို ကိုင္းျဖတ္ပံုသြင္းရာတြင္ သီးထြက္ေကာင္းေစရန္အျပင္
သီးထြက္ေကာင္းေစရန္ ေဆာင္ရြက္ရသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားလည္း
ရွိပါသည္။ ေကာ္ဖီတန္းမ်ားၾကားတြင္ ျပဳစုထိန္းသိမ္းျခင္းလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ ေနရာအက်ယ္အ၀န္းလံုေလာက္စြာ
ရရွိေစျခင္း၊သက္ႀကီးရင့္ေသာကိုင္းမ်ား၊ ကိုင္းေျခာက္မ်ား၊ ေရာဂါရေသာကိုင္းမ်ားကိုျဖတ္ေတာက္ရန္
လြယ္ကူေစျခင္း၊ ပိုးမႊားေရာဂါျပန္႔ႏွံ႔ေစမႈကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေပးျခင္း၊ လြယ္ကူစြာ ဆြတ္ခူးရိတ္သိမ္းမႈျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္း၊
ပိုးသတ္ေဆး၊ ေရာဂါသတ္ေဆး၊ အပင္အားေဆးဖ်န္းရာတြင္တစ္ပင္လံုး ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိုင္ေအာင္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ျခင္း၊
အသီးလြန္ကဲ၍ ကိုင္းျဖားေျခာက္ (Die-back) ေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း အက်ိဳး ေက်းဇူးမ်ားရရွိႏိုင္ပါသည္။
ေကာ္ဖီကိုင္းျဖတ္ပံုသြင္းရာတြင္ နည္းႏွစ္နည္းကုိ
အသံုးျပဳေဆာင္ရြက္ၾကသည္။
(၁) ပင္စည္တစ္ခုတည္းထားေသာနည္း (Single Stem System)
(၂) ပင္စည္အမ်ားထားေသာနည္း (Multiple Stem System)မ်ားျဖစ္သည္။
ပင္စည္တစ္ခုတည္းထားေသာ နည္းစနစ္တြင္ ေကာ္ဖီပင္အား
သီးထြက္ႏွစ္ႀကိမ္ရသည္ထိ ျပဳျပင္မႈလံုးဝမလုပ္ဘဲလႊတ္ထားသည္။ ထို႔ေနာက္မွသာ သင့္ေတာ္ေသာအျမင့္တြင္
ထိပ္ဖ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ေပးရသည္။ ဤသို႔ျဖတ္လိုက္မွသာ ပင္စည္မႀကီးမွ ပထမကိုင္းမ်ား၊ ဒုတိယကိုင္းမ်ား
ျဖာထြက္လာသည္။ ၄င္းကိုင္းမ်ားသည္ သီးကိုင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းသီးကိုင္းမ်ားသည္ တစ္ႀကိမ္၊
ႏွစ္ႀကိမ္သီးၿပီးပါက အသီးအားက်သြားသည္။ ၄င္းသီးကိုင္းမ်ားကို ပံုမွန္ျဖတ္ေတာက္ေပးျခင္းျဖင့္
သီးကိုင္းသစ္မ်ားပံုမွန္ထြက္ေနသည္။
အကိုင္းမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ရမည့္ပံုစံမွာ ပထမကိုင္းမ်ားေပၚတြင္
ပင္စည္မႀကီးမွ ကိုးလက္မအကြာအတြင္း အရြက္မ်ား၊ အတက္၊ အၫြန္႔မ်ားကို ရွင္းရမည္ျဖစ္သည္။
၄င္းေနာက္ ပထမကုိင္းမွထြက္လာေသာ ဒုတိယကိုင္းမ်ားႏွင့္ တတိယကိုင္းမ်ားကို အသီးႏွစ္ႀကိမ္
သီးၿပီးပါကကိုင္းရင္းမွ ျဖတ္ေတာက္ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ပထမကိုင္းတစ္ကိုင္း
ဒုတိယကိုင္း ေလးကိုင္းသာ ထားသင့္သည္။ ပထမကုိင္း၏ အတစ္ တစ္ဆစ္တြင္ ဒုတိယကုိင္းတစ္ကုိင္းသာ
ထားရမည္ျဖစ္သည္။ ပထမကိုင္းေပၚတြင္ ဒုတိယကုိင္းမ်ားကုိ ပံုသြငး္ရာတြင္ ပထမကုိင္း၏ မ်က္ႏွာတစ္ဖက္စီတြင္
အလွည့္က်ထားရမည္ျဖစ္သည္။ ပင္စည္မႀကီးႏွင့္အၿပိဳင္အေပၚသုိ႔ မတ္မတ္ေထာင္တက္သြားေသာ ဒုတိယကိုင္းမ်ား၊
ပင္စည္မႀကီးဘက္သို႔လွည့္ေနေသာဒုတိယကုိင္းမ်ား၊ အတြင္းလွည့္ေနေသာ ကိုင္းမ်ားကို ကိုင္းရင္းမွျဖတ္ေတာက္ေပးရန္
လိုအပ္သည္။
ပင္စည္မႀကီးမွ ထြက္လာေသာေရတက္မ်ား (Suckers)အားလံုးကို
အရင္းမွ ျဖတ္ေတာက္ဖယ္ရွားေပးရမည္ျဖစ္ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံကိုင္းသစ္မ်ား ျပန္ေမြးရန္
လိုအပ္ပါက၄င္းကိုင္းမ်ားကို ျပန္လည္အသံုးျပဳသည္လည္းရွိပါသည္။ အသီးႏွစ္ႀကိမ္ယူၿပီးေသာ
သီးကိုင္းမ်ားကို ပင္စည္အရင္းမွကပ္၍ ျဖတ္ေတာက္ေပးရန္ လိုအပ္သည္။ အသီးယူၿပီးေသာ သီးကိုင္းေဟာင္းမ်ားကို
ျဖတ္ေတာက္ရာတြင္ပင္စည္မႀကီးေအာက္ေျခမွ အေပၚဘက္သို႔ ဆက္တိုက္ျဖတ္ေတာက္သြားေသာအခါ ထိပ္ပုိင္းတြင္
သီးထြက္ရွိေသာကုိင္းမ်ားသည္ ထီးပံုသဏၭာန္ျဖစ္ေနသည္။ ဤအေျခအေနထိေရာက္ေသာအခါ ပင္စည္မႀကီးေအာက္ေျခမွ
ငုတ္တိုျဖစ္ေအာင္တစ္ပင္ လံုးျဖတ္ေတာက္ရမည္ျဖစ္သည္။
၄င္းပင္စည္မႀကီးငုတ္မွ ထြက္လာေသာအကိုင္းသစ္ႏွစ္ကိုင္းကို
မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ထား၍ ခ်န္ၿပီး က်န္ကိုင္းသစ္မ်ားကိုအရင္းမွ ျဖတ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ခ်န္ထားေသာ
ကိုင္းသစ္ႏွစ္ကိုင္းကိုပထမကိုင္းမ်ား အျဖစ္ထား၍ ၄င္းအေပၚရွိအဆစ္မ်ားမွထြက္ေသာ ဒုတိယကိုင္းမ်ားကို
မူလပံုစံအတိုင္း သီးကိုင္းမ်ားအျဖစ္ ေမြးျမဴရမည္ျဖစ္သည္။
ကင္ညာႏိုင္ငံတြင္ ေကာ္ဖီပင္အျမင့္ေျခာက္ေပေက်ာ္ထားရွိၿပီး
ေခါင္းျဖတ္ေပးပါသည္။ ပင္စည္မမွထြက္လာေသာ ပထမကိုင္းမ်ားမွ ဒုတိယကိုင္းမ်ား ေမြးျမဴယူေသာစနစ္ကုိ
က်င့္သံုးပါသည္။ ဟာ၀ုိင္းယီႏိုင္ငံတြင္ ေကာ္ဖီစိုက္ၿပီး သီးထြက္ႏွစ္ႀကိမ္ရသည္ထိ မည္သည့္ျပဳျပင္မႈမွ်မလုပ္ဘဲ
လႊတ္ထားသည္။ ေကာ္ဖီပင္ ၆ ေပ ၆ လက္မ၊ ၇ ေပ ၆ လက္မအျမင့္ေရာက္မွ ထိပ္ျဖတ္ေပးပါသည္။ပင္စည္မႀကီးမွထြက္လာေသာ
ပထမကိုင္း၊ ဒုတိယကိုင္းမ်ားကို ယူ၍ အသီးယူပါသည္။ ကင္မရြန္ႏိုင္ငံတြင္ အပင္အျမင့္ ၂
ေပ ၃ လက္မအျမင့္တြင္တစ္ႀကိမ္၊ အျမင့္ ၄ ေပတြင္တစ္ႀကိမ္၊အျမင့္ ၅ ေပ ၆ လက္မတြင္တစ္ႀကိမ္ေခါင္ႏွိမ္၍
သီးကိုင္းမ်ားေမြးျမဴယူသည့္စနစ္ကို အသံုးျပဳပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ အျမင့္
၆ ေပ ၆ လက္မတြင္ ေခါင္ႏွိမ္၍ သီးကုိင္းေမြးသည့္စနစ္ကို အသံုးျပဳပါသည္။
ပင္စည္အမ်ားထားေသာ နည္းစနစ္(၄)မ်ိဳး ရွိပါသည္။
၄င္းတို႔မွာ အကိုင္းျဖတ္ေတာက္ေပးျခင္း၊ အပင္ေကြးေပးျခင္း၊ ေစာင္း၍စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊
အပင္အမ်ားအျပားစိုက္ပ်ိဳးျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။
ပင္စည္အမ်ား ထားေသာစနစ္တြင္ ပင္စည္ရွိ အကုိင္းအခက္မ်ားမွတစ္စိတ္တစ္ေဒသကို
ပထမျဖတ္ေတာက္ေပးၿပီး ၄င္းျဖတ္ရာဖက္မွ အနည္းဆံုးကိုင္းသစ္တစ္ခုေပၚလာၿပီး အျမန္ႀကီးထြားလာမည္ျဖစ္သည္။
၄င္းသည္ ပင္စည္မႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ အပင္အားထိန္းထားမည္ျဖစ္သည္။ ပင္စည္မႀကီးကို ထပ္မံျဖတ္ေတာက္ေသာအခါ
ျဖတ္ေသာေနရာေအာက္မွကိုင္းသစ္အေျမာက္အမ်ား ထြက္လာပါသည္။ ၄င္းကိုင္းသစ္မ်ားထဲမွ သန္မာႀကီးထြားေသာကိုင္းမ်ားကို
မိမိလိုခ်င္သေလာက္ခ်န္၍ က်န္ကိုင္းမ်ားကို ျဖတ္ေတာကၿ္ပီး အပင္အမ်ားထားသည့္ပံုစံသုိ႔
ေျပာင္းယူသည္။
ပင္စည္အမ်ားထားေသာ နည္းစနစ္တြင္ ေကာ္ဖီပင္မ်ားကို
အစဥ္ဂ႐ုစိုက္၍ကိုင္းျဖတ္ပံုသြင္းေနရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သို႔မွသာ မိမိေမွ်ာ္မွန္းေသာ သီးထြက္ကိုရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ပင္စည္မ်ားထားေသာ နည္းစနစ္တြင္ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာပထမကိုင္းသစ္မ်ားကို ပံုသြင္းယူရသည္။
မလိုလားအပ္ေသာ ကိုင္းပိုမ်ားကို ကနဦးကတည္းက ျဖတ္ေတာက္ဖယ္ရွားေပးထားရန္လိုပါသည္။ ေျမႀကီးႏွင့္နီးကပ္လြန္းေသာ
ကိုင္းမ်ား၊ အျခားပင္စည္ကိုင္းမ်ားႏွင့္ ထပ္ေနေသာကိုင္းမ်ား၊ အတြင္းသို႔လွည့္ေနေသာကိုင္းမ်ား၊
ေထာင္မတ္မတ္ထြက္ေနေသာ ကိုင္းမ်ားကိုဖယ္ရွားပစ္ရမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဖန္အသီးလြန္ကဲမႈမျဖစ္ေစရန္
ပထမကိုင္းမ်ားအေရအတြက္ကို ကန္႔သတ္ခ်န္လွပ္ရန္ သတိျပဳရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ေကာ္ဖီပင္ ေလးငါးႏွစ္သီးၿပီးေနာက္ကိုင္းမ်ား
အိုမင္းလာပါသည္။ ကိုင္းေဟာင္းမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ေပး၍ကိုင္းသစ္မ်ား အစားထိုးျခင္းမ်ား
ျပဳလုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ကုိင္းေဟာင္းမ်ား မျဖတ္ေတာက္မီ တစ္ႏွစ္ခြဲ၊ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ႀကိဳတင္၍
အပင္မႀကီးအား ျပဳစုျခင္းလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေကာ္ဖီပင္ ပင္မပင္စည္ျဖတ္ေတာက္ရေတာ့မည္ဆိုလွ်င္
မျဖတ္မီကတည္းက ေအာက္ေျခနားတြင္ ကိုင္းသစ္အတက္မ်ား ႏွစ္တက္မွ သံုးတက္ႀကိဳေမြးထားရမည္ျဖစ္သည္။
ေမြးထားေသာကိုင္းသစ္သားတက္မ်ား ႀကီးထြားလာၿပီဆိုပါက မူလပင္စည္ကိုင္းမႀကီးကိုလႊျဖင့္
ျဖတ္ေတာက္ရမည္။ ၄င္းအျပင္ႀကီးထြားလာေသာ ကိုင္းသစ္မ်ားကို ၂ ေပ ၆ လက္မေနရာမွ ေခါင္ႏွိမ္ေပးရမညျ္ဖစ္သည္။
ကုိင္းမ်ားကုိျဖတ္ေတာက္ရာတြင္ တံုးေနေသာ ဓား၊ တံုးေနေသာကပ္ေၾကး၊ ရဲတင္း စသည္မ်ားႏွင့္မျဖတ္ေတာက္ရပါ။
ျဖတ္ရာထိပ္အသားမ်ားဖြာလန္ၿပီး ၄င္းေနရာမွ ေရာဂါဝင္ႏိုင္ပါသည္။ မိုးေရဝင္၍ ပုပ္သြားႏိုင္ပါသည္။
လႊထက္ထက္ကိုသာ အသံုးျပဳရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပင္စည္ျဖတ္ထားေသာေနရာကို ေဘာ္ဒိုေဆးရည္၊ သေဘၤာေဆး
သုတ္လိမ္းထားရန္ လိုအပ္သည္။ ေရာဂါ၊ မိႈမဝင္ေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။
ကုိင္းျဖတ္ပံုသြင္းျခင္းမ်ားကုိ နားလည္ လြယ္ေအာင္
အတိုခ်ံဳးေကာက္ႏုတ္ တင္ျပပါမည္။ ေကာ္ဖီစိုက္ခင္းသစ္မ်ားတြင္ ပထမကုိင္းမ်ားကုိ ပင္စည္မႀကီးႏွင့္ကပ္လ်က္ရွိေသာ
အရင္းဖက္ ကိုးလက္မအတြင္း အရြက္၊ အၫြန္႔၊ အတက္မ်ားေျပာင္ေအာင္ ရွင္းပစ္ရမည္။ ေျမႏွင့္ထိေနေသာကိုင္းမ်ားကို
ျဖတ္ပစ္ရမည္။ ပထမကိုင္းမွထြက္လာေသာ ဒုတိယကိုင္းမ်ားကို သီးကိုင္းအျဖစ္ ေမြးယူရမည္။
အသီးကိုင္းမ်ားမွ ႏွစ္ႏွစ္သားတြင္ အသီးရယူပါ။ ဒုတိယအသီးခူးၿပီးခ်ိန္တြင္ ၄င္းကိုင္းမ်ားကို
အရင္းမွျဖတ္ရမည္။ ပင္မပင္စည္အျမင့္ေျခာက္ေပရွိခ်ိန္တြင္ ေခါင္ညႊန္႔ျဖတ္ ေခါင္ႏွိမ္ေပးရန္
လုိအပ္ပါသည္။ ပင္စည္မႀကီးမွ သီးကိုင္းသစ္မ်ား ထပ္မံထြက္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ေကာ္ဖီစိုက္ခင္းေဟာင္းမ်ားထဲတြင္ေအာက္ဆံုးျဖာထြက္ေသာ
အကိုင္းမ်ား ေျမျပင္မွအျမင့္ ေလးေပရွိခ်ိန္တြင္ ပင္စည္မႀကီးအေျခမွထြက္ေသာ သားတက္မ်ားကို
ေမြးထားရန္လိုပါသည္။ သီးကိုင္းမ်ားတစ္ႏွစ္သားရွိခ်ိန္တြင္ ပင္စည္မႀကီးကုိ ၁၈ လက္မအျမင့္မွ
ျဖတ္ေတာက္ေပးရန္ လိုပါသည္။ သီးကိုင္းမ်ားအနက္ အသန္မာဆံုး ႏွစ္ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ ဒုတိယကုိင္းမ်ားကုိ
အသီးစတင္ခံယူႏိုင္ပါသည္။ ဒုတိယကိုင္းေပၚတြင္ ႏွစ္ႏွစ္မွ သံုးႏွစ္အထိသာ အသီးခံယူသင့္ပါသည္။
ေကာ္ဖီပင္ကိုင္းမ်ား ျဖတ္ပံုသြင္းရာတြင္
ေအာက္ေျခပင္မပင္စည္ႀကီးကို ငုတ္တိုျဖစ္ေအာင္ျဖတ္ရသည္ျဖစ္ရာ စိုက္ခင္းသီးထြက္ရပ္သြားမႈ
မျဖစ္ေပၚေစရန္အတြက္ စုိက္ခင္းတစ္ခုခ်င္း တစ္လွည့္စီ ကုိင္းျဖတ္သည့္စနစ္ႏွင့္ စုိက္ခင္းတစ္ခုအတြင္း
အတန္းမ်ားအလွည့္က်ကုိင္းျဖတ္သည့္စနစ္ကုိ က်င့္သံုးသင့္ပါသည္။ (ဥပမာ - ေကာ္ဖီလိုင္း
တစ္ျဖတ္၊ ေလးျဖတ္၊ ႏွစ္ျဖတ္၊ ငါးျဖတ္၊ သံုးျဖတ္နည္းစနစ္)
အထူးသတျိပဳရန္မွာ ေကာ္ဖီပင္ကုိင္းျဖတ္ရေတာ့မည္အခ်ိန္ေရာက္လွ်င္
မျဖတ္မီ တစ္လႏွစ္လႀကိဳတင္၍ အတန္းၾကားေပါင္းရွင္းေျမဆြျခင္း၊ လိုအပ္ေသာ ဓာတ္ေျမဩဇာႏွင့္
သဘာဝေျမဩဇာမ်ားကိုႀကိဳတင္ေကြ်းထားျခင္း ၊ မိုး မရြာ ေသာ ရာသီျဖစ္ပါက ေရသြင္းျခင္းတို႔ကို
ေဆာင္ရြက္ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေကာ္ဖီအတန္းၾကား ေပါင္းရွင္းေျမဆြ၊ ေျမဩဇာေကြ်းၿပီးပါက
ေကာ္ဖီပင္ေျခမ်ားတြင္ ေကာက္႐ိုး၊ ျမက္ေျခာက္မ်ားျဖင့္ ဖံုးေပး၍ ျမက္ ေျခာက္မ်ားျဖင့္
ဖံုးေပး၍ အစုိဓာတ္ကို ထိန္းေပးထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ေအာင္ဆန္း
(စိုက္ပ်ိဳးေရး)
အတြဲ(၁၃)၊ အမွတ္(၁၆)
